Οι παρούσες συστάσεις αποτελούν επικαιροποίηση των εισηγήσεων που σας είχαμε αποστείλει στις 13 Μαρτίου 2020 και συνάδουν τόσο με την αξιολόγηση της τρέχουσας κατάστασης με την πανδημία COVID-19 όσο και με τις νέες κατευθυντήριες οδηγίες που έχουν εκδοθεί από το Υπουργείο Υγείας.

1. Παρακαλείστε όπως παρακολουθείτε καθημερινά όλες τις ανακοινώσεις και την ενημέρωση από πλευράς Κυβέρνησης, Υπουργείου Υγείας, ΠΙΣ και επιστημονικών εταιρειών και συμμορφώνεστε προς τις όποιες οδηγίες.

2. Για το χρονικό διάστημα μέχρι της 13ης Απριλίου 2020 και λαμβανομένων υπόψην των διαταγμάτων του Υπουργού Υγείας ημερομηνίας 15, 19 και 23 Μαρτίου 2020 συνιστάται όπως οι επισκέψεις για μη οξέα περιστατικά και οι επισκέψεις ρουτίνας πχ για εμβόλια του τακτικού σχήματος, αναβληθούν. Νοείται ότι μόλις επανέλθουμε σε ρυθμούς κανονικότητας θα πρέπει να θέσετε το θέμα κάλυψης των καθυστερημένων εμβολιασμών ως ύψιστη προτεραιότητα σας (ιδιαίτερα αυτούς που αφορούν τη βρεφική ηλικία και παιδιών με εμβολιαστικά κενά) όπως επιτάσσουν και οι πρόσφατες οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

3. Κατά την διαδικασία τηλεφωνικής επικοινωνίας με το ιατρείο σας για διευθέτηση επίσκεψης, θα πρέπει μέσω απλού ερωτηματολογίου που θα απευθύνει το βοηθητικό σας προσωπικό ή εσείς να διερευνάται το ιστορικό του παιδιού. Συνιστώνται οι εξής ερωτήσεις:

α. Ύπαρξη ιστορικού πρόσφατου ταξιδιού μέσα στις προηγούμενες 2 εβδομάδες από την έναρξη των συμπτωμάτων του ασθενούς ή των οικείων του.

β. Ιστορικό επαφής με πιθανό ή επιβεβαιωμένο περιστατικό της νόσου COVID-19 κατά τις τελευταίες 14 μέρες.

γ. Συμπτώματα που παρουσιάζει ο ασθενής με ιδιαίτερη έμφαση στην ύπαρξη συμπτωμάτων από το αναπνευστικό σύστημα πχ οποιοδήποτε από τα ακόλουθα: πυρετός, βήχας, πόνος στο λαιμό, αναπνευστική δυσχέρεια και ημερομηνία έναρξης τους ή/και από το γαστρεντερικό (καθώς τα παιδιά με νόσο COVID-19 δυνατόν να παρουσιάσουν διάρροιες).

δ. Στοιχεία που δηλώνουν σοβαρότητα της κατάστασης: πχ παρουσία έντονης αναπνευστικής δυσχέρειας, ύπαρξη υψηλού πυρετού με ρίγος, εμφάνιση εξανθήματος, σύγχυση ή διαταραχή επιπέδου συνείδησης.

 Η ταυτόχρονη παρουσία των σημείων (α), (β) και (γ) ενισχύουν την πιθανότητα να πρόκειται για ύποπτο περιστατικό της νόσου. Σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει ο ασθενής να μην επισκεφθεί το ιατρείο σας, αλλά 1) είτε να επικοινωνήσετε με το 1420 ή να συμπληρώσετε την σχετική δήλωση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα που σας έχει κοινοποιηθεί, ώστε ο ασθενής να παραπεμφθεί στα Ιατρεία Δημόσιας Υγείας που λειτουργούν σε χώρους όλων των δημοσίων νοσηλευτηρίων είτε 2) να διευθετήσετε εξέταση σε ιδιωτικό εργαστήριο με τη μέθοδο RT-PCR για τον ιό SARS-CoV2 (σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος ενημερώνετε άμεσα την Μονάδα Επιδημιολογικής Επιτήρησης στα τηλέφωνα 22605614 και 22605753 και ακολουθείτε τις οδηγίες που έχουν εκδοθεί ως προς την αντιμετώπιση ήπιου περιστατικού).

 Σε περίπτωση ιστορικού ήπιων μόνο συμπτωμάτων από το αναπνευστικό ή/και το γαστρεντερικό, περίπτωση (γ), ο ασθενής θα πρέπει να παραμένει στο σπίτι με οδηγίες από το τηλέφωνο (πχ ανάπαυση, αντιπυρετικά και άφθονα υγρά) καθώς και διατήρηση άμεσης τηλεφωνικής επικοινωνίας μαζί σας στην συνέχεια (κάθε 24-48 ώρες). Οι οδηγίες αυτές θα μπορούν να δίνονται ακόμα και με δυνατότητες τηλε-ιατρικής πχ με την βοήθεια skype ώστε να αξιολογείται καλύτερα η κατάσταση του παιδιού. Ο περιορισμός σύμφωνα με τις τρέχουσες οδηγίες διαρκεί τουλάχιστον 14 ημέρες από την παρουσία βελτίωσης των συμπτωμάτων.

 Σε περίπτωση επιδείνωσης της κατάστασης περιστατικού λοίμωξης του αναπνευστικού (γ) ακολουθείτε τις οδηγίες διαχείρισης ύποπτου κρούσματος (παραπομπή κατευθείαν στα ΙΔΥ ή παραπομπή αφού προηγηθεί εξέταση PCR σε ιδιωτικό εργαστήριο και εφόσον το επιτρέπει η βαρύτητα της κατάστασης).

 Σε περίπτωση συμπτωματολογίας βαρύτητας όπως δηλώνεται στο σημείο (δ) και παρουσία συμπτωμάτων από το αναπνευστικό σύστημα το παιδί θα πρέπει να παραπεμφθεί για εισαγωγή στο νοσοκομείο (κατόπιν ενημέρωσης της Μονάδας Επιδημιολογικής Επιτήρησης καθώς και των εφημερευόντων ιατρών του κέντρου αναφοράς που είναι το Μακάρειο Νοσοκομείο στη Λευκωσία).

 Σε οποιαδήποτε περίπτωση άλλου οξέος περιστατικού που δεν περιλαμβάνει συμπτωματολογία συμβατή με λοίμωξη του αναπνευστικού προτρέπετε την επίσκεψη στο ιατρείο σας.

 Η παρουσία προδιαθεσικών παραγόντων κινδύνου όπως πχ χρόνια νοσήματα αναπνευστικού, συγγενείς καρδιοπάθειες, μεταβολικά νοσήματα, ανοσοκαταστολή ιστορικό προωρότητας κλπ θα πρέπει πάντα να συνυπολογίζεται στη διαχείριση οποιουδήποτε περιστατικού.

4. Σε περίπτωση που χρειάζεται να προσέλθει παιδί στο ιατρείο για εξέταση στόχος μας είναι να αποφεύγεται η συμφόρηση των ασθενών στον χώρο αναμονής, η σχολαστική τήρηση των κανόνων υγιεινής και η λήψη μέτρων προστασίας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με:

 Χρήση προστατευτικού εξοπλισμού κατά την εξέταση ασθενούς με συμπτώματα από το αναπνευστικό (χειρουργική μάσκα ή ιδανικά μάσκα FFP2 ή FFP3, γάντια μιας χρήσης, χειρουργική-ολόσωμη-αδιάβροχη ποδιά μιας χρήσης, χειρουργικό καπέλο, χειρουργικά γυαλιά-goggles ή προσωπίδα). Κατά την εξέταση οποιουδήποτε άλλου μη ύποπτου περιστατικού συνιστάται η χρήση τουλάχιστον χειρουργικής μάσκας, γαντιών και χειρουργικής ποδιάς (χωρίς να αποθαρρύνεται και η λήψη πρόσθετων προστατευτικών μέτρων).

 Προστασία του βοηθητικού προσωπικού με τη χρήση χειρουργικής μάσκας και γαντιών ή και χειρουργικής ποδιάς, καπέλου και γυαλιών αν θα παρευρίσκονται στο χώρο εξέτασης περιστατικού με ύποπτη συμπτωματολογία.

 Kαθορισμό ραντεβού με άνετα μεσοδιαστήματα ώστε να μην περιμένουν πολλά παιδιά (και οι συνοδοί τους) στην αναμονή ταυτόχρονα.

 Ιδανικά αναμονή του παιδιού και των συνοδών του στο αυτοκίνητο τους μέχρι να έρθει η σειρά εξέτασης του παιδιού (τότε να ειδοποιούνται να εισέλθουν στον χώρο του ιατρείου).

 Σε περίπτωση που προσέλθει κατά λάθος και δεύτερος ασθενής στον χώρο αναμονής, να κάθεται σε θέση μακριά από το άλλο παιδί.

 Εάν διαπιστωθεί ότι ασθενής βήχει ή φταρνίζεται (παρά την αντίθετη πληροφόρηση που σας δόθηκε κατά την τηλεφωνική επικοινωνία) να του χορηγείται χειρουργική μάσκα για να τοποθετηθεί άμεσα στο πρόσωπο του.

 Σε περίπτωση που ασθενής προσέλθει απευθείας και χωρίς ραντεβού στο ιατρείο, θα πρέπει η γραμματέας ή η νοσηλεύτρια του ιατρείου ή ο ίδιος ο γιατρός, να πάρει ένα γρήγορο ιστορικό συμπτωμάτων και επιδημιολογικό ιστορικό και σε περίπτωση που το περιστατικό εμπίπτει στα κριτήρια του υπόπτου για νόσο COVID-19 (παράγραφος α, β και γ) τότε να του χορηγείται χειρουργική μάσκα για κάλυψη της μύτης και του στόματος και να μετακινείται άμεσα σε άλλο δωμάτιο μόνο του μέχρι να ειδοποιήσει ο γιατρός το 1420, ώστε να παραπεμφθεί στα ΙΔΥ.

 Αποφυγή συνοδείας του παιδιού από περισσότερα από ένα άτομα.

 Ο χώρος αναμονής αλλά και το ιατρείο να διαθέτουν άφθονο φυσικό αερισμό και αν είναι δυνατόν καλή κυκλοφορία του αέρα με απευθείας επικοινωνία με τον έξω χώρο.

 Σχολαστικό και συχνό καθαρισμό των οριζόντιων επιφανειών του ιατρείου στην διάρκεια της ημέρας. Συνιστάται η χρήση διαλύματος χλωρίνης του εμπορίου (5%) σε αραίωση 1:10. Σε περίπτωση που η χλωρίνη δεν εφαρμόζεται, τα συνήθη αντισηπτικά του εμπορίου είναι επίσης αποτελεσματικά.

 Περιορισμό του αριθμού των παιγνιδιών στον χώρο αναμονής του ιατρείου ή εναλλακτικά πολύ καλό και συχνό καθαρισμό τους με αντισηπτικά ή με πλύσιμο.

 Να υπάρχει διαθέσιμο αντισηπτικό (πχ αλκοολούχο διάλυμα 60-70%) στον χώρο της αναμονής για την καθαριότητα των χεριών.

 Να ενθαρρύνονται οι επισκέπτες επίσης στο πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό όταν τα χέρια είναι εμφανώς λερωμένα.

5. Γιατροί οι οποίοι νοσούν με συμπτώματα γριπώδους συνδρομής, λόγω του ότι ανήκουν σε ομάδα ψηλού κινδύνου για νόσηση από τον ιό SARS-CoV2, θα πρέπει να αυτοαπομονώνονται άμεσα μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων και να παραμένουν σε περιορισμό μέχρι να ελεγχθούν με PCR και να υποχωρήσουν εντελώς τα συμπτώματα.

                                                                     Με εκτίμηση,

Νίκος Σκορδής                                                                                                     Μιχάλης Αναστασιάδης

Πρόεδρος                                                                                                            Γραμματέας